Szyb Prezydent, Kompleks Sztygarka

Miejscowość:
Chorzów
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera


O OBIEKCIE

Szyb Prezydent stanowi  część kompleksu hotelowo-gastronomicznego o nazwie „Sztygarka”, który powstał na terenie dawnej kopalni, sięgającej swoimi korzeniami aż XVIII wieku. Wieżę wyciągową, stanowiącą niezwykle efektowny element kompleksu zbudowano w 1933 roku, a autorem projektu był inżynier Ryszard Heileman. Sposób w jaki iluminowana jest po zmierzchu, wywiera duże wrażenie na obserwatorach. Ciekawa jest także sama konstrukcja wieży, która wyróżnia się na tle innych, ponieważ jest ona żelbetowa, a jednak zachowuje szablonową formę wieży jednozastrzałowej, będącej niegdyś jedną z najnowocześniejszych w Europie. W 2008 roku wieża szybowa została wpisana do rejestru zabytków.

Kompleks Sztygarka to zespół zabytkowych obiektów znajdujących się na terenie dawnej kopalni „Prezydent” w Chorzowie. W kompleksie znajduje się m.in. restauracja „Prezydent”, w której do dyspozycji gości są również pokoje gościnne. Oprócz restauracji kompleks oferuje również ciekawe i klimatyczne wnętrza, urządzone w stylu retro w  „Kawiarni Pod Wieżą”. Tutaj czeka na gości pełna aromatu kawa oraz pyszne, domowe ciasta i desery. Kawiarnia usytuowana jest  w budynku zwyczajowo nazywanym „Sztygarka”, bo w okresie międzywojennym mieszkali tutaj sztygarzy.

W kolejnej zaadaptowanej przestrzeni, czyli „Magazynie Ciekłego Powietrza”, dawnej łaźni wojskowej i kopalnianej skraplarni powietrza powstała przestrzeń do spotkań i organizacji wydarzeń kulturalnych.  Po latach prac modernizacyjnych i remontowych udało się zaadaptować budynek, który stał się salą wielofunkcyjną, w której odbywają się koncerty, wydarzenia kulturalne i teatralne oraz imprezy towarzyskie i eventy. Ostatnią realizacją jest połączenie Sztygarki i „Magazynu Ciekłego Powietrza” oszklonym łącznikiem oraz zaadaptowanie na cele użytkowe dawnej kopalnianej dzwonnicy. Łącznik prowadzi również do loftowego Klubu Muzycznego „Tlenownia”. Z kawiarni jest już tylko krok do budynku dawnej kopalnianej straży pożarnej, zaaranżowanego z myślą o cyklicznych wystawach i wernisażach. W obiekcie, który nazwano „Galeria Straż Pożarna” mieści się również profesjonalnie wyposażona sala konferencyjna.

RYS HISTORYCZNY

Działalność górnicza na terenie kopalni była prowadzona do 1993 roku. Wówczas część budynków pokopalnianych rozebrano. Pozostały budynki dyrekcji, starej sali zbornej i kasyna, dawnego domu mieszkalnego sztygarów, kopalnianej straży pożarnej, magazynu ciekłego powietrza oraz nowego kasyna. Najbardziej charakterystyczną pozostałością po minionych czasach jest jednak 42-metrowa wieża szybu Prezydent, która do dziś przywołuje historię miasta i nadaje Sztygarce niezwykły klimat.

Wieża wyciągowa szybu ,,Prezydent” należącego do dawnej kopalni węgla kamiennego przy granicy Chorzowa Starego i byłej Królewskiej Huty, na terenie pomiędzy ulicami Piotra Skargi i Tadeusza Kościuszki jest fragmentem jednej z najstarszych i najdłużej ,,fedrujących” kopalń górnośląskich, najcenniejszym reliktem górnictwa węglowego w Chorzowie.

Wieża wyciągowa, służąca do podnoszenia węgla za pomocą dwóch zbiorników wypróżnianych spodem, została wybudowana w 1933 r. według projektu inż. Ryszarda Heilemana z Katowic, który wykorzystał francuskie wzory technologiczne. Jej budowa finansowana była przez kapitał polsko-francuskiej spółki ,,Skarboferm”. Początkowo szyb nosił imię ,,Wielki Jacek”, od 1937 r. – ,,Prezydent” na cześć Prezydenta RP Ignacego Mościckiego, związanego w tamtych latach z Chorzowem. Wieża typu zastrzałowego, o wyjątkowej, żelbetowej konstrukcji i wysokości 42 m – jako jedna z najnowocześniejszych wówczas w Europie – posiada dwa koła linowe o średnicy 5,5 m ustawione równolegle obok siebie. Wraz z urządzeniami towarzyszącymi, w tym skipem o pojemności 10 ton, była w stanie wydobyć na powierzchnię ponad 320 ton węgla na godzinę! Obok wieży znajdowały się budynki maszyny wyciągowej i sortowni (rozebrane w 1996 r.).

Dzieje samej kopalni sięgają 1791 r., kiedy to pod nazwą ,,Prinz Carl zu Hessen” rozpoczęła wydobycie w rejonie dzisiejszej stacji kolejowej Chorzów Miasto. Powstała z inicjatywy hrabiego Friedricha Wilhelma von Redena, od 1800 r. pod nazwą ,,Königsgrube” (Król). Kopalnia ta szybko się rozrastała i z czasem podzielona została na cztery pola wydobywcze: zachodnie (1860 – św. Barbara, z szybem przy obecnej ul. Lompy), wschodnie (1864 – św. Jacek, potem ,,Prezydent”), południowe (1869 – Król Piast, ul. Bałtycka) i północne (1898 – Wyzwolenie, ul. Bytomska) – nazwy polskie od 1922 r. Już w pierwszym okresie swego istnienia należała do największych i najlepiej wyposażonych kopalń na Górnym Śląsku. W 1873 r. roczne wydobycie kopalni ,,Król” po raz pierwszy przekroczyło milion ton węgla. W latach 30. XX w. kopalnię podzielono na: ,,Prezydent Mościcki” i ,,Barbara-Wyzwolenie” . W 1870 r. powstała kopalnia ,,Gräffin Laura” (od 1936 r. ,,Chorzów”) w Chorzowie Starym. W 1970 r. kopalnie „Barbara- Wyzwolenie” i „Chorzów” połączono w jedną o nazwie ,,Barbara-Chorzów, zaś kopalnię ,,Prezydent” włączono jako rejon do kopalni ,,Polska” w Świętochłowicach. Koniec eksploatacji tej pierwszej nastąpił w 1993 r., a tej drugiej – w 1995 r. Oprócz wieży wyciągowej szybu „Prezydent” na zespół historycznej  zabudowy kopalnianej składają się następujące, oznakowane obiekty:

– historyczna brama wjazdowa od strony ul. T. Kościuszki wraz z ogrodzeniem,

– dawny budynek zakładowej straży pożarnej,

– dawny budynek mieszkalny sztygarów,

– budynek dawnego kasyna,

– budynek dawnej skraplarni powietrza, (powyższe obiekty stanowią części kompleksu „Sztygarka” i można je zwiedzać) oraz:

– budynek dawnego magazynu,

– budynek dawnej łaźni,

– budynek dawnej maszynowni szybu „Erbreich II”,

– budynek dawnego nadszybia szybu „Erbreich I” później „Wojciech”,

– budynek dawnej maszynowni szybu „Erbreich I” później „Wojciech”,

– dawny budynek biurowy z łaźniami dla urzędników

 

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA

  • 2020 Chorzowski Diament za pozytywne wzorce prowadzenia biznesu
  • 2019 Złoty Laur Umiejętności i Kompetencji
  • 2018 Perła Europy za efektywne wykorzystanie dofinansowania projektów ze środków unijnych
  • 2016 Najaktywniejszy przedsiębiorca na rzecz INDUSTRIADY
  • 2015 Nagroda Chorzowskiego Przedsiębiorcy Roku, w kategorii „gastronomia” dla „Restauracji Prezydent”
  • 2015 Gazele Biznesu
  • 2014 Nagroda Euro-Partner, dla najlepszych przedsiębiorców w kraju, spełniających standardy Unii Europejskiej przyzn. RIG

 

GŁÓWNE ATRAKCJE

  • Wieża Wyciągowa Szybu Prezydent wraz z tarasem widokowym Restauracja Prezydent – w byłej kantynie dla inżynierów i sztygarów. W okresie międzywojennym bawili tutaj m.in.: Prezydenci RP S. Wojciechowski, I. Mościcki czy wybitny górnośląski działacz W. Korfanty
  • Kawiarnia Pod Wieżą – tu kiedyś mieszkali sztygarzy
  • Magazyn Ciekłego Powietrza. Tu odbywają się koncerty, wydarzenia kulturalne i teatralne, imprezy towarzyskie oraz eventy. Dawniej łaźnia wojskowa i kopalniana skraplarnia powietrza.

 

WYSTAWY STAŁE

„Gruba Bluesa” to miejsce spotkania wokół muzyki i kulturowych tradycji Śląska. Gromadzi zbiory dokumentów i pamiątek śląskiej muzyki rockowej, bluesowej, ale i jazzowej, ośrodek zdarzeń towarzyskich, artystycznych, edukacyjnych i naukowych, a w niedalekiej przyszłości także biblioteka, czytelnia, archiwum i mediateka. To też Galeria Sztuki, a więc przestrzeń na wystawy związane z muzyką i twórczością śląskich artystów. W końcu Gruba to Galeria Muzyków i Muzyki – miejsce pamięci i przypominania.

 

IMPREZY STAŁE

  • Chorzowski Teatr Ogrodowy
  • Festiwal Bluesowa Barbórka
  • Bluestracje
  • Festiwale Naukowe
  • Festiwal Lauba Pełno Bluesa
  • Vinyl Festiwal 8.
  • koncerty bluesowe, jazzowe, rockowe
  • Święto Wina Beaujolais Nouveau
  • Andrzejki
  • Bale Sylwestrowy i Karnawałowy
  • Industriada
  • projekty edukacyjne

 

OFERTA EDUKACYJNA

  • przedszkola
  • szkoły podstawowe (kl. I-III)
  • szkoły podstawowe (kl. IV-VI)
  • szkoły podstawowe (kl. VII - VIII)
  • Gruba Bluesa - przestrzeń dla miłośników muzyki w każdym wieku.

 

OFERTA KOMERCYJNA / KULTURALNA        

  • konferencje
  • koncerty
  • spotkania
  • imprezy (urodziny, wesela)
  • wystawy
  • warsztaty
  • spektakle
  • festiwale muzyczne
  • imprezy taneczne

           

UDOGODNIENIA DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYC: WC / miejsce parkingowe (wydzielona koperta) / podjazd do wejścia dla wózków inwalidzkich / podjazdy dla wózków inwalidzkich wewnątrz obiektu i możliwość poruszania się na wózku wewnątrz obiektu

UDOGODNIENIA DLA DZIECI: plac zabaw / przewijak / organizacja urodzin

WI-FI: tak

ZAKAZ PALENIA: tak

WC: tak

PRZEDZIAŁ WIEKOWY: dla wszystkich

CZAS ZWIEDZANIA: 1-2 h

JĘZYKI: polski / angielski / niemiecki

ZWIERZĘTA: tak

PARKING: tak / bezpłatny

GASTRONOMIA: tak / restauracja Sztygarka (kuchnia śląska i europejska)

SKLEP: nie

ATRAKCJE DODATKOWE: plac zabaw / park

MOŻLIWOŚĆ NOCLEGU: tak / Pensjonat Pod Wieżą, 11 pokoi

DNI I GODZINY OTWARCIA: https://sztygarka.pl/ 

CENNIK: https://sztygarka.pl/restauracja/menu-restauracji-2-2/

PŁATNOŚCI: wstęp bezpłatny / gotówka / karta płatnicza / przelew

POTRZEBNA REZERWACJA: dla grup

 

 

1:38​ - Chorzów, Szyb Prezydent, Kompleks Sztygarka  

 

Szyb Prezydent, Kompleks Sztygarka

Miejscowość:
Chorzów
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera


O OBIEKCIE

Szyb Prezydent stanowi  część kompleksu hotelowo-gastronomicznego o nazwie „Sztygarka”, który powstał na terenie dawnej kopalni, sięgającej swoimi korzeniami aż XVIII wieku. Wieżę wyciągową, stanowiącą niezwykle efektowny element kompleksu zbudowano w 1933 roku, a autorem projektu był inżynier Ryszard Heileman. Sposób w jaki iluminowana jest po zmierzchu, wywiera duże wrażenie na obserwatorach. Ciekawa jest także sama konstrukcja wieży, która wyróżnia się na tle innych, ponieważ jest ona żelbetowa, a jednak zachowuje szablonową formę wieży jednozastrzałowej, będącej niegdyś jedną z najnowocześniejszych w Europie. W 2008 roku wieża szybowa została wpisana do rejestru zabytków.

Kompleks Sztygarka to zespół zabytkowych obiektów znajdujących się na terenie dawnej kopalni „Prezydent” w Chorzowie. W kompleksie znajduje się m.in. restauracja „Prezydent”, w której do dyspozycji gości są również pokoje gościnne. Oprócz restauracji kompleks oferuje również ciekawe i klimatyczne wnętrza, urządzone w stylu retro w  „Kawiarni Pod Wieżą”. Tutaj czeka na gości pełna aromatu kawa oraz pyszne, domowe ciasta i desery. Kawiarnia usytuowana jest  w budynku zwyczajowo nazywanym „Sztygarka”, bo w okresie międzywojennym mieszkali tutaj sztygarzy.

W kolejnej zaadaptowanej przestrzeni, czyli „Magazynie Ciekłego Powietrza”, dawnej łaźni wojskowej i kopalnianej skraplarni powietrza powstała przestrzeń do spotkań i organizacji wydarzeń kulturalnych.  Po latach prac modernizacyjnych i remontowych udało się zaadaptować budynek, który stał się salą wielofunkcyjną, w której odbywają się koncerty, wydarzenia kulturalne i teatralne oraz imprezy towarzyskie i eventy. Ostatnią realizacją jest połączenie Sztygarki i „Magazynu Ciekłego Powietrza” oszklonym łącznikiem oraz zaadaptowanie na cele użytkowe dawnej kopalnianej dzwonnicy. Łącznik prowadzi również do loftowego Klubu Muzycznego „Tlenownia”. Z kawiarni jest już tylko krok do budynku dawnej kopalnianej straży pożarnej, zaaranżowanego z myślą o cyklicznych wystawach i wernisażach. W obiekcie, który nazwano „Galeria Straż Pożarna” mieści się również profesjonalnie wyposażona sala konferencyjna.

RYS HISTORYCZNY

Działalność górnicza na terenie kopalni była prowadzona do 1993 roku. Wówczas część budynków pokopalnianych rozebrano. Pozostały budynki dyrekcji, starej sali zbornej i kasyna, dawnego domu mieszkalnego sztygarów, kopalnianej straży pożarnej, magazynu ciekłego powietrza oraz nowego kasyna. Najbardziej charakterystyczną pozostałością po minionych czasach jest jednak 42-metrowa wieża szybu Prezydent, która do dziś przywołuje historię miasta i nadaje Sztygarce niezwykły klimat.

Wieża wyciągowa szybu ,,Prezydent” należącego do dawnej kopalni węgla kamiennego przy granicy Chorzowa Starego i byłej Królewskiej Huty, na terenie pomiędzy ulicami Piotra Skargi i Tadeusza Kościuszki jest fragmentem jednej z najstarszych i najdłużej ,,fedrujących” kopalń górnośląskich, najcenniejszym reliktem górnictwa węglowego w Chorzowie.

Wieża wyciągowa, służąca do podnoszenia węgla za pomocą dwóch zbiorników wypróżnianych spodem, została wybudowana w 1933 r. według projektu inż. Ryszarda Heilemana z Katowic, który wykorzystał francuskie wzory technologiczne. Jej budowa finansowana była przez kapitał polsko-francuskiej spółki ,,Skarboferm”. Początkowo szyb nosił imię ,,Wielki Jacek”, od 1937 r. – ,,Prezydent” na cześć Prezydenta RP Ignacego Mościckiego, związanego w tamtych latach z Chorzowem. Wieża typu zastrzałowego, o wyjątkowej, żelbetowej konstrukcji i wysokości 42 m – jako jedna z najnowocześniejszych wówczas w Europie – posiada dwa koła linowe o średnicy 5,5 m ustawione równolegle obok siebie. Wraz z urządzeniami towarzyszącymi, w tym skipem o pojemności 10 ton, była w stanie wydobyć na powierzchnię ponad 320 ton węgla na godzinę! Obok wieży znajdowały się budynki maszyny wyciągowej i sortowni (rozebrane w 1996 r.).

Dzieje samej kopalni sięgają 1791 r., kiedy to pod nazwą ,,Prinz Carl zu Hessen” rozpoczęła wydobycie w rejonie dzisiejszej stacji kolejowej Chorzów Miasto. Powstała z inicjatywy hrabiego Friedricha Wilhelma von Redena, od 1800 r. pod nazwą ,,Königsgrube” (Król). Kopalnia ta szybko się rozrastała i z czasem podzielona została na cztery pola wydobywcze: zachodnie (1860 – św. Barbara, z szybem przy obecnej ul. Lompy), wschodnie (1864 – św. Jacek, potem ,,Prezydent”), południowe (1869 – Król Piast, ul. Bałtycka) i północne (1898 – Wyzwolenie, ul. Bytomska) – nazwy polskie od 1922 r. Już w pierwszym okresie swego istnienia należała do największych i najlepiej wyposażonych kopalń na Górnym Śląsku. W 1873 r. roczne wydobycie kopalni ,,Król” po raz pierwszy przekroczyło milion ton węgla. W latach 30. XX w. kopalnię podzielono na: ,,Prezydent Mościcki” i ,,Barbara-Wyzwolenie” . W 1870 r. powstała kopalnia ,,Gräffin Laura” (od 1936 r. ,,Chorzów”) w Chorzowie Starym. W 1970 r. kopalnie „Barbara- Wyzwolenie” i „Chorzów” połączono w jedną o nazwie ,,Barbara-Chorzów, zaś kopalnię ,,Prezydent” włączono jako rejon do kopalni ,,Polska” w Świętochłowicach. Koniec eksploatacji tej pierwszej nastąpił w 1993 r., a tej drugiej – w 1995 r. Oprócz wieży wyciągowej szybu „Prezydent” na zespół historycznej  zabudowy kopalnianej składają się następujące, oznakowane obiekty:

– historyczna brama wjazdowa od strony ul. T. Kościuszki wraz z ogrodzeniem,

– dawny budynek zakładowej straży pożarnej,

– dawny budynek mieszkalny sztygarów,

– budynek dawnego kasyna,

– budynek dawnej skraplarni powietrza, (powyższe obiekty stanowią części kompleksu „Sztygarka” i można je zwiedzać) oraz:

– budynek dawnego magazynu,

– budynek dawnej łaźni,

– budynek dawnej maszynowni szybu „Erbreich II”,

– budynek dawnego nadszybia szybu „Erbreich I” później „Wojciech”,

– budynek dawnej maszynowni szybu „Erbreich I” później „Wojciech”,

– dawny budynek biurowy z łaźniami dla urzędników

 

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA

  • 2020 Chorzowski Diament za pozytywne wzorce prowadzenia biznesu
  • 2019 Złoty Laur Umiejętności i Kompetencji
  • 2018 Perła Europy za efektywne wykorzystanie dofinansowania projektów ze środków unijnych
  • 2016 Najaktywniejszy przedsiębiorca na rzecz INDUSTRIADY
  • 2015 Nagroda Chorzowskiego Przedsiębiorcy Roku, w kategorii „gastronomia” dla „Restauracji Prezydent”
  • 2015 Gazele Biznesu
  • 2014 Nagroda Euro-Partner, dla najlepszych przedsiębiorców w kraju, spełniających standardy Unii Europejskiej przyzn. RIG

 

GŁÓWNE ATRAKCJE

  • Wieża Wyciągowa Szybu Prezydent wraz z tarasem widokowym Restauracja Prezydent – w byłej kantynie dla inżynierów i sztygarów. W okresie międzywojennym bawili tutaj m.in.: Prezydenci RP S. Wojciechowski, I. Mościcki czy wybitny górnośląski działacz W. Korfanty
  • Kawiarnia Pod Wieżą – tu kiedyś mieszkali sztygarzy
  • Magazyn Ciekłego Powietrza. Tu odbywają się koncerty, wydarzenia kulturalne i teatralne, imprezy towarzyskie oraz eventy. Dawniej łaźnia wojskowa i kopalniana skraplarnia powietrza.

 

WYSTAWY STAŁE

„Gruba Bluesa” to miejsce spotkania wokół muzyki i kulturowych tradycji Śląska. Gromadzi zbiory dokumentów i pamiątek śląskiej muzyki rockowej, bluesowej, ale i jazzowej, ośrodek zdarzeń towarzyskich, artystycznych, edukacyjnych i naukowych, a w niedalekiej przyszłości także biblioteka, czytelnia, archiwum i mediateka. To też Galeria Sztuki, a więc przestrzeń na wystawy związane z muzyką i twórczością śląskich artystów. W końcu Gruba to Galeria Muzyków i Muzyki – miejsce pamięci i przypominania.

 

IMPREZY STAŁE

  • Chorzowski Teatr Ogrodowy
  • Festiwal Bluesowa Barbórka
  • Bluestracje
  • Festiwale Naukowe
  • Festiwal Lauba Pełno Bluesa
  • Vinyl Festiwal 8.
  • koncerty bluesowe, jazzowe, rockowe
  • Święto Wina Beaujolais Nouveau
  • Andrzejki
  • Bale Sylwestrowy i Karnawałowy
  • Industriada
  • projekty edukacyjne

 

OFERTA EDUKACYJNA

  • przedszkola
  • szkoły podstawowe (kl. I-III)
  • szkoły podstawowe (kl. IV-VI)
  • szkoły podstawowe (kl. VII - VIII)
  • Gruba Bluesa - przestrzeń dla miłośników muzyki w każdym wieku.

 

OFERTA KOMERCYJNA / KULTURALNA        

  • konferencje
  • koncerty
  • spotkania
  • imprezy (urodziny, wesela)
  • wystawy
  • warsztaty
  • spektakle
  • festiwale muzyczne
  • imprezy taneczne

           

UDOGODNIENIA DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYC: WC / miejsce parkingowe (wydzielona koperta) / podjazd do wejścia dla wózków inwalidzkich / podjazdy dla wózków inwalidzkich wewnątrz obiektu i możliwość poruszania się na wózku wewnątrz obiektu

UDOGODNIENIA DLA DZIECI: plac zabaw / przewijak / organizacja urodzin

WI-FI: tak

ZAKAZ PALENIA: tak

WC: tak

PRZEDZIAŁ WIEKOWY: dla wszystkich

CZAS ZWIEDZANIA: 1-2 h

JĘZYKI: polski / angielski / niemiecki

ZWIERZĘTA: tak

PARKING: tak / bezpłatny

GASTRONOMIA: tak / restauracja Sztygarka (kuchnia śląska i europejska)

SKLEP: nie

ATRAKCJE DODATKOWE: plac zabaw / park

MOŻLIWOŚĆ NOCLEGU: tak / Pensjonat Pod Wieżą, 11 pokoi

DNI I GODZINY OTWARCIA: https://sztygarka.pl/ 

CENNIK: https://sztygarka.pl/restauracja/menu-restauracji-2-2/

PŁATNOŚCI: wstęp bezpłatny / gotówka / karta płatnicza / przelew

POTRZEBNA REZERWACJA: dla grup

 

 

1:38​ - Chorzów, Szyb Prezydent, Kompleks Sztygarka  

 

Szyb Prezydent, Kompleks Sztygarka

Miejscowość:
Chorzów
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera


O OBIEKCIE

Szyb Prezydent stanowi  część kompleksu hotelowo-gastronomicznego o nazwie „Sztygarka”, który powstał na terenie dawnej kopalni, sięgającej swoimi korzeniami aż XVIII wieku. Wieżę wyciągową, stanowiącą niezwykle efektowny element kompleksu zbudowano w 1933 roku, a autorem projektu był inżynier Ryszard Heileman. Sposób w jaki iluminowana jest po zmierzchu, wywiera duże wrażenie na obserwatorach. Ciekawa jest także sama konstrukcja wieży, która wyróżnia się na tle innych, ponieważ jest ona żelbetowa, a jednak zachowuje szablonową formę wieży jednozastrzałowej, będącej niegdyś jedną z najnowocześniejszych w Europie. W 2008 roku wieża szybowa została wpisana do rejestru zabytków.

Kompleks Sztygarka to zespół zabytkowych obiektów znajdujących się na terenie dawnej kopalni „Prezydent” w Chorzowie. W kompleksie znajduje się m.in. restauracja „Prezydent”, w której do dyspozycji gości są również pokoje gościnne. Oprócz restauracji kompleks oferuje również ciekawe i klimatyczne wnętrza, urządzone w stylu retro w  „Kawiarni Pod Wieżą”. Tutaj czeka na gości pełna aromatu kawa oraz pyszne, domowe ciasta i desery. Kawiarnia usytuowana jest  w budynku zwyczajowo nazywanym „Sztygarka”, bo w okresie międzywojennym mieszkali tutaj sztygarzy.

W kolejnej zaadaptowanej przestrzeni, czyli „Magazynie Ciekłego Powietrza”, dawnej łaźni wojskowej i kopalnianej skraplarni powietrza powstała przestrzeń do spotkań i organizacji wydarzeń kulturalnych.  Po latach prac modernizacyjnych i remontowych udało się zaadaptować budynek, który stał się salą wielofunkcyjną, w której odbywają się koncerty, wydarzenia kulturalne i teatralne oraz imprezy towarzyskie i eventy. Ostatnią realizacją jest połączenie Sztygarki i „Magazynu Ciekłego Powietrza” oszklonym łącznikiem oraz zaadaptowanie na cele użytkowe dawnej kopalnianej dzwonnicy. Łącznik prowadzi również do loftowego Klubu Muzycznego „Tlenownia”. Z kawiarni jest już tylko krok do budynku dawnej kopalnianej straży pożarnej, zaaranżowanego z myślą o cyklicznych wystawach i wernisażach. W obiekcie, który nazwano „Galeria Straż Pożarna” mieści się również profesjonalnie wyposażona sala konferencyjna.

RYS HISTORYCZNY

Działalność górnicza na terenie kopalni była prowadzona do 1993 roku. Wówczas część budynków pokopalnianych rozebrano. Pozostały budynki dyrekcji, starej sali zbornej i kasyna, dawnego domu mieszkalnego sztygarów, kopalnianej straży pożarnej, magazynu ciekłego powietrza oraz nowego kasyna. Najbardziej charakterystyczną pozostałością po minionych czasach jest jednak 42-metrowa wieża szybu Prezydent, która do dziś przywołuje historię miasta i nadaje Sztygarce niezwykły klimat.

Wieża wyciągowa szybu ,,Prezydent” należącego do dawnej kopalni węgla kamiennego przy granicy Chorzowa Starego i byłej Królewskiej Huty, na terenie pomiędzy ulicami Piotra Skargi i Tadeusza Kościuszki jest fragmentem jednej z najstarszych i najdłużej ,,fedrujących” kopalń górnośląskich, najcenniejszym reliktem górnictwa węglowego w Chorzowie.

Wieża wyciągowa, służąca do podnoszenia węgla za pomocą dwóch zbiorników wypróżnianych spodem, została wybudowana w 1933 r. według projektu inż. Ryszarda Heilemana z Katowic, który wykorzystał francuskie wzory technologiczne. Jej budowa finansowana była przez kapitał polsko-francuskiej spółki ,,Skarboferm”. Początkowo szyb nosił imię ,,Wielki Jacek”, od 1937 r. – ,,Prezydent” na cześć Prezydenta RP Ignacego Mościckiego, związanego w tamtych latach z Chorzowem. Wieża typu zastrzałowego, o wyjątkowej, żelbetowej konstrukcji i wysokości 42 m – jako jedna z najnowocześniejszych wówczas w Europie – posiada dwa koła linowe o średnicy 5,5 m ustawione równolegle obok siebie. Wraz z urządzeniami towarzyszącymi, w tym skipem o pojemności 10 ton, była w stanie wydobyć na powierzchnię ponad 320 ton węgla na godzinę! Obok wieży znajdowały się budynki maszyny wyciągowej i sortowni (rozebrane w 1996 r.).

Dzieje samej kopalni sięgają 1791 r., kiedy to pod nazwą ,,Prinz Carl zu Hessen” rozpoczęła wydobycie w rejonie dzisiejszej stacji kolejowej Chorzów Miasto. Powstała z inicjatywy hrabiego Friedricha Wilhelma von Redena, od 1800 r. pod nazwą ,,Königsgrube” (Król). Kopalnia ta szybko się rozrastała i z czasem podzielona została na cztery pola wydobywcze: zachodnie (1860 – św. Barbara, z szybem przy obecnej ul. Lompy), wschodnie (1864 – św. Jacek, potem ,,Prezydent”), południowe (1869 – Król Piast, ul. Bałtycka) i północne (1898 – Wyzwolenie, ul. Bytomska) – nazwy polskie od 1922 r. Już w pierwszym okresie swego istnienia należała do największych i najlepiej wyposażonych kopalń na Górnym Śląsku. W 1873 r. roczne wydobycie kopalni ,,Król” po raz pierwszy przekroczyło milion ton węgla. W latach 30. XX w. kopalnię podzielono na: ,,Prezydent Mościcki” i ,,Barbara-Wyzwolenie” . W 1870 r. powstała kopalnia ,,Gräffin Laura” (od 1936 r. ,,Chorzów”) w Chorzowie Starym. W 1970 r. kopalnie „Barbara- Wyzwolenie” i „Chorzów” połączono w jedną o nazwie ,,Barbara-Chorzów, zaś kopalnię ,,Prezydent” włączono jako rejon do kopalni ,,Polska” w Świętochłowicach. Koniec eksploatacji tej pierwszej nastąpił w 1993 r., a tej drugiej – w 1995 r. Oprócz wieży wyciągowej szybu „Prezydent” na zespół historycznej  zabudowy kopalnianej składają się następujące, oznakowane obiekty:

– historyczna brama wjazdowa od strony ul. T. Kościuszki wraz z ogrodzeniem,

– dawny budynek zakładowej straży pożarnej,

– dawny budynek mieszkalny sztygarów,

– budynek dawnego kasyna,

– budynek dawnej skraplarni powietrza, (powyższe obiekty stanowią części kompleksu „Sztygarka” i można je zwiedzać) oraz:

– budynek dawnego magazynu,

– budynek dawnej łaźni,

– budynek dawnej maszynowni szybu „Erbreich II”,

– budynek dawnego nadszybia szybu „Erbreich I” później „Wojciech”,

– budynek dawnej maszynowni szybu „Erbreich I” później „Wojciech”,

– dawny budynek biurowy z łaźniami dla urzędników

 

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA

  • 2020 Chorzowski Diament za pozytywne wzorce prowadzenia biznesu
  • 2019 Złoty Laur Umiejętności i Kompetencji
  • 2018 Perła Europy za efektywne wykorzystanie dofinansowania projektów ze środków unijnych
  • 2016 Najaktywniejszy przedsiębiorca na rzecz INDUSTRIADY
  • 2015 Nagroda Chorzowskiego Przedsiębiorcy Roku, w kategorii „gastronomia” dla „Restauracji Prezydent”
  • 2015 Gazele Biznesu
  • 2014 Nagroda Euro-Partner, dla najlepszych przedsiębiorców w kraju, spełniających standardy Unii Europejskiej przyzn. RIG

 

GŁÓWNE ATRAKCJE

  • Wieża Wyciągowa Szybu Prezydent wraz z tarasem widokowym Restauracja Prezydent – w byłej kantynie dla inżynierów i sztygarów. W okresie międzywojennym bawili tutaj m.in.: Prezydenci RP S. Wojciechowski, I. Mościcki czy wybitny górnośląski działacz W. Korfanty
  • Kawiarnia Pod Wieżą – tu kiedyś mieszkali sztygarzy
  • Magazyn Ciekłego Powietrza. Tu odbywają się koncerty, wydarzenia kulturalne i teatralne, imprezy towarzyskie oraz eventy. Dawniej łaźnia wojskowa i kopalniana skraplarnia powietrza.

 

WYSTAWY STAŁE

„Gruba Bluesa” to miejsce spotkania wokół muzyki i kulturowych tradycji Śląska. Gromadzi zbiory dokumentów i pamiątek śląskiej muzyki rockowej, bluesowej, ale i jazzowej, ośrodek zdarzeń towarzyskich, artystycznych, edukacyjnych i naukowych, a w niedalekiej przyszłości także biblioteka, czytelnia, archiwum i mediateka. To też Galeria Sztuki, a więc przestrzeń na wystawy związane z muzyką i twórczością śląskich artystów. W końcu Gruba to Galeria Muzyków i Muzyki – miejsce pamięci i przypominania.

 

IMPREZY STAŁE

  • Chorzowski Teatr Ogrodowy
  • Festiwal Bluesowa Barbórka
  • Bluestracje
  • Festiwale Naukowe
  • Festiwal Lauba Pełno Bluesa
  • Vinyl Festiwal 8.
  • koncerty bluesowe, jazzowe, rockowe
  • Święto Wina Beaujolais Nouveau
  • Andrzejki
  • Bale Sylwestrowy i Karnawałowy
  • Industriada
  • projekty edukacyjne

 

OFERTA EDUKACYJNA

  • przedszkola
  • szkoły podstawowe (kl. I-III)
  • szkoły podstawowe (kl. IV-VI)
  • szkoły podstawowe (kl. VII - VIII)
  • Gruba Bluesa - przestrzeń dla miłośników muzyki w każdym wieku.

 

OFERTA KOMERCYJNA / KULTURALNA        

  • konferencje
  • koncerty
  • spotkania
  • imprezy (urodziny, wesela)
  • wystawy
  • warsztaty
  • spektakle
  • festiwale muzyczne
  • imprezy taneczne

           

UDOGODNIENIA DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYC: WC / miejsce parkingowe (wydzielona koperta) / podjazd do wejścia dla wózków inwalidzkich / podjazdy dla wózków inwalidzkich wewnątrz obiektu i możliwość poruszania się na wózku wewnątrz obiektu

UDOGODNIENIA DLA DZIECI: plac zabaw / przewijak / organizacja urodzin

WI-FI: tak

ZAKAZ PALENIA: tak

WC: tak

PRZEDZIAŁ WIEKOWY: dla wszystkich

CZAS ZWIEDZANIA: 1-2 h

JĘZYKI: polski / angielski / niemiecki

ZWIERZĘTA: tak

PARKING: tak / bezpłatny

GASTRONOMIA: tak / restauracja Sztygarka (kuchnia śląska i europejska)

SKLEP: nie

ATRAKCJE DODATKOWE: plac zabaw / park

MOŻLIWOŚĆ NOCLEGU: tak / Pensjonat Pod Wieżą, 11 pokoi

DNI I GODZINY OTWARCIA: https://sztygarka.pl/ 

CENNIK: https://sztygarka.pl/restauracja/menu-restauracji-2-2/

PŁATNOŚCI: wstęp bezpłatny / gotówka / karta płatnicza / przelew

POTRZEBNA REZERWACJA: dla grup

 

 

1:38​ - Chorzów, Szyb Prezydent, Kompleks Sztygarka  

 

Obiekty na szlaku
Bielsko-Biała
Muzeum Historyczne w Bielsku–Białej Stara Fabryka
Bytom
Górnośląskie Koleje Wąskotorowe
Chorzów
Szyb Prezydent, Kompleks Sztygarka
Chorzów
Muzeum Hutnictwa w Chorzowie to jeden z najnowszych obiektów nie tylko na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego, ale i na turystycznej mapie aglomeracji śląskiej. Swoją działalność rozpoczęło w listopadzie 2021 roku. Jest to pierwsze w Polsce muzeum prezentujące na przykładach Huty „Kościuszko”/”Królewskiej” oraz „Batory”/”Bismarck” historię hutnictwa żelaza i stali czasów rewolucji przemysłowej. Dotychczas żaden obiekt nie eksponował w takim zakresie historii jednej z najważniejszych branż przemysłowych kształtujących oblicze Górnego Śląska.
Cieszyn
Muzeum to kompletna stara drukarnia typograficzna, gdzie zachował się charakterystyczny klimat dawnych czasów. To jedyne takie miejsce w Polsce, gdzie cały zgromadzony sprzęt jest w pełni sprawny. Można tu zobaczyć nie tylko różne maszyny i urządzenia, ale też poznać ich zastosowanie w dawnych drukarniach.
Cieszyn
Browar Zamkowy
Czeladź
Galeria Sztuki Współczesnej „Elektrownia”
Czerwionka-Leszczyny
Familoki - Zabytkowe Osiedle Patronackie kopalni „Dębieńsko” 
Częstochowa
Muzeum Górnictwa Rud Żelaza
Częstochowa
Muzeum Historii Kolei
Częstochowa
Muzeum Produkcji Zapałek
Dąbrowa Górnicza
Kopalnia Ćwiczebna Muzeum Miejskiego Sztygarka
Gliwice
Muzeum Techniki Sanitarnej
Gliwice
Oddział Odlewnictwa Artystycznego Muzeum w Gliwicach
Gliwice
Radiostacja Gliwice
Karchowice
Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada
Katowice
Osiedle Giszowiec (Miejski Dom Kultury Szopienice-Giszowiec, Filia nr 2 w Giszowcu)
Katowice
Osiedle Nikiszowiec
Katowice
Galeria Szyb Wilson
Katowice
Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA
Katowice
Siedziba Muzeum Śląskiego znajduje się na zrewitalizowanym poprzemysłowym terenie dawnej kopalni „Katowice”. Koncepcja architektoniczna nawiązuje do przemysłowej historii Śląska i pierwotnej funkcji terenu pokopalnianego. Zakłada niewielką ingerencję w poprzemysłowy krajobraz, dlatego większa część zaprojektowanego kompleksu znajduje się pod ziemią. Przeszklone bryły harmonizują z zespołem zabytkowych budynków, spośród których duża część została zbudowana jeszcze w XIX wieku.
Katowice
Fabryka Porcelany
Łaziska Górne
Muzeum Energetyki
Mysłowice
Centralne Muzeum Pożarnictwa
Pszczyna
Muzeum Prasy Śląskiej
Radzionków
Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek
Ruda Śląska
Stacja Biblioteka znajduje się w historycznym budynku byłego dworca kolejowego w dzielnicy Chebzie w Rudzie Śląskiej. Budynek został wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego pod nr A/485/216. Kompleksowa rewitalizacja budynku dworca w Chebziu zakończyła się w 2018 r. Prace adaptacyjne polegały przede wszystkim na dostosowaniu wnętrz dworca do potrzeb biblioteki.
Ruda Śląska
Kolonia Robotnicza Ficinus
Rudy
Kolej Wąskotorowa w Rudach
Rybnik
Zabytkowa Kopalnia Ignacy
Siemianowice Śląskie
Park Tradycji
Świętochłowice
Wieże KWK Polska
Tarnowskie Góry
Sztolnia Czarnego Pstrąga
Tarnowskie Góry
Zabytkowa Kopalnia Srebra
Tychy
Browar Obywatelski
Tychy
Muzeum Tyskich Browarów Książęcych
Ustroń
Muzeum Ustrońskie im. Jana Jarockiego
Zabrze
Kopalnia Guido to unikatowy w skali Europy obiekt turystyczny, w którym można zjechać w podziemia oryginalną szolą i przekonać się na własne oczy, jak wyglądała i wygląda praca górników. Na turystów czeka niemal 5 km tras turystycznych w pokopalnianych korytarzach. Odwiedzający w czasie zwiedzania poznają techniki wydobycia i zabezpieczania kopalń od XIX wieku do czasów współczesnych. Jedną z ciekawostek i atrakcją jest pokonanie części trasy elektryczną kolejką podwieszaną - jedyną tego typu kolejką górnicza na świecie udostępniona dla turystów!
Zabrze
Sztolnia Królowa Luiza w Zabrzu to obiekt absolutnie wyjątkowy, powstały w oparciu o jedną z najstarszych kopalń węgla kamiennego Górnego Śląska. Obejmuje przestrzenie zarówno na powierzchni, jak i prawdziwą sieć podziemnych korytarzy, biegnących praktycznie pod samym centrum miasta.
Zabrze
Szyb Maciej
Żarki
Stary Młyn - Muzeum Dawnych Rzemiosł
Żywiec
Muzeum Browaru Żywiec
Pogoda
Katowice