O OBIEKCIE

Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada w Karchowicach mieści się przy ul. Bytomskiej 6 na terenie kompleksu wodociągowego udostępnionego do zwiedzania. Jej powstanie jest związane z historią rozwoju przemysłu na terenie Górnego Śląska. W początkach XIX w. ludność Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego czerpała wodę z ujęć powierzchniowych w postaci rzek, stawów, a także z kopanych płytkich studni. Rozwój przemysłu wydobywczego na tym obszarze w drugiej połowie XIX wieku spowodował stały spływ wód do wyrobisk górniczych. Spowodowało to stopniowe pogarszanie się sytuacji, a  deficyt wody w ujęciach powierzchniowych, zmusił władze pruskie do poszukiwań nowych źródeł wody pitnej.  Uruchomiony zakład wodociągowy "Zawada" całkowicie spełnił pokładane w nim nadzieje - zlikwidował poważny deficyt wody ludności powiatu zabrzańskiego i Gliwic oraz poprawił kondycję ekonomiczną państwowej KWK "Królowa Luiza" w Zabrzu, która była największym przemysłowym odbiorcą wody z "Zawady". Wydobywało się w niej około 10 m3/min (dla zobrazowania tej ilości można założyć, że w ciągu minuty można było na raz napełnić 100 wanien). Stacja Uzdatniania Wody "Zawada" w Karchowicach stanowi dziś bardzo cenny zabytek techniki w granicach Polski. W 1991 r. zespół wodociągu „Zawada” został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1424/91. Dziś krystalicznie czysta woda nadal czerpana jest m.in. z odwierconej w 1882 r. do głębokości ok. 200 m studni głębinowej za pomocą nowoczesnych elektrycznych agregatów.

RYS HISTORYCZNY

Choć Karchowice leżą na uboczu przemysłowego centrum Górnego Śląska, pod koniec XIX wieku rozpoczęto w nich poszukiwania węgla kamiennego. Zamiast czarnego kruszcu znaleziono jednak wydajne źródła wody pitnej, które zasiliły górnośląskie wodociągi. W efekcie ponad 125 lat temu powstało w Karchowicach ujęcie wody pitnej dla aglomeracji górnośląskiej. Z najstarszego okresu zachował się budynek biura, w którym eksponowana jest obecnie część zabytkowych dokumentów i zdjęć, w ramach Zabytkowej Stacji Wodociągowej „Zawada”. W czasie przebudowy zakładu 81 lat temu powstała modernistyczna ceglana pompownia, w której na dawnych stanowiskach pracy zachowało się kompletne wyposażenie ruchu parowego stacji pomp. W ich składzie są m.in.: zespoły pompowe, turbiny i kompresory z 1925 roku.

Do budowy kompleksu wodociągowego w Karchowicach przystąpiono w latach 1894-1895. Wzniesiono wolno stojące budynki: stacji pomp, kotłowni parowej i administracyjne. Zainstalowano również konieczne zespoły pompowe o napędzie parowym oraz kotły do produkcji pary. Pierwsza przebudowa zakładu nastąpiła w latach 1927-1929, kiedy to przebudowano halę maszyn (instalując w niej nowe pompy i sprężarki), kotłownię, a także wybudowano warsztat, łaźnię, magazyn, garaże, budynek straży pożarnej i komin. Obiekty tworzące zespół zabudowań Zakładu Produkcji Wody „Zawada” (dawniej Państwowego Wodociągu „Zawada”) wzniesiono w stylu modernizmu. W zakładzie zachowało się zabytkowe wyposażenie wnętrz.

GŁÓWNE ATRAKCJE

• Zwiedzanie z przewodnikiem
• Czynny najstarszy agregat parowy
• Hala Maszyn
• Kotłownia
• „Kostka lodu"

IMPREZY STAŁE

• Stacja dźwięku
• Industriada - Święto Szlaku Zabytków Techniki

OFERTA EDUKACYJNA

• przedszkola     
• szkoły podstawowe (kl. I-III)     
• szkoły podstawowe (kl. IV-VI)  
• szkoły podstawowe (kl. VII - VIII)
• szkoły ponadpodstawowe

UDOGODNIENIA DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH: WC / miejsce parkingowe (wydzielona koperta) / podjazdy dla wózków inwalidzkich wewnątrz obiektu i możliwość poruszania się na wózku wewnątrz obiektu

UDOGODNIENIA DLA DZIECI: Park z fontanną i rurą do zabaw.

WI-FI: nie

ZAKAZ PALENIA: tak

WC: tak

CZAS ZWIEDZANIA: do 2 h

JĘZYKI: polski  

ZWIERZĘTA: nie

INNE: W związku z prowadzoną działalnością istnieje możliwość czasowego wyłączenia obiektu ze zwiedzania (np. awarie, pandemia).

PARKING: tak / bezpłatny

GASTRONOMIA: nie

SKLEP: nie

ATRAKCJE DODATKOWE: park

MOŻLIWOŚĆ NOCLEGU: nie

DNI I GODZINY OTWARCIA: Zgodnie z regulaminem (możliwość zwiedzania poza godzinami dla osób przejeżdżających z odległych miejscowości, państw - praca ciągła obsługi stacji). 

CENNIK: wstęp bezpłatny

POTRZEBNA REZERWACJA: -

1:19 - Karchowice, Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada

O OBIEKCIE

Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada w Karchowicach mieści się przy ul. Bytomskiej 6 na terenie kompleksu wodociągowego udostępnionego do zwiedzania. Jej powstanie jest związane z historią rozwoju przemysłu na terenie Górnego Śląska. W początkach XIX w. ludność Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego czerpała wodę z ujęć powierzchniowych w postaci rzek, stawów, a także z kopanych płytkich studni. Rozwój przemysłu wydobywczego na tym obszarze w drugiej połowie XIX wieku spowodował stały spływ wód do wyrobisk górniczych. Spowodowało to stopniowe pogarszanie się sytuacji, a  deficyt wody w ujęciach powierzchniowych, zmusił władze pruskie do poszukiwań nowych źródeł wody pitnej.  Uruchomiony zakład wodociągowy "Zawada" całkowicie spełnił pokładane w nim nadzieje - zlikwidował poważny deficyt wody ludności powiatu zabrzańskiego i Gliwic oraz poprawił kondycję ekonomiczną państwowej KWK "Królowa Luiza" w Zabrzu, która była największym przemysłowym odbiorcą wody z "Zawady". Wydobywało się w niej około 10 m3/min (dla zobrazowania tej ilości można założyć, że w ciągu minuty można było na raz napełnić 100 wanien). Stacja Uzdatniania Wody "Zawada" w Karchowicach stanowi dziś bardzo cenny zabytek techniki w granicach Polski. W 1991 r. zespół wodociągu „Zawada” został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1424/91. Dziś krystalicznie czysta woda nadal czerpana jest m.in. z odwierconej w 1882 r. do głębokości ok. 200 m studni głębinowej za pomocą nowoczesnych elektrycznych agregatów.

RYS HISTORYCZNY

Choć Karchowice leżą na uboczu przemysłowego centrum Górnego Śląska, pod koniec XIX wieku rozpoczęto w nich poszukiwania węgla kamiennego. Zamiast czarnego kruszcu znaleziono jednak wydajne źródła wody pitnej, które zasiliły górnośląskie wodociągi. W efekcie ponad 125 lat temu powstało w Karchowicach ujęcie wody pitnej dla aglomeracji górnośląskiej. Z najstarszego okresu zachował się budynek biura, w którym eksponowana jest obecnie część zabytkowych dokumentów i zdjęć, w ramach Zabytkowej Stacji Wodociągowej „Zawada”. W czasie przebudowy zakładu 81 lat temu powstała modernistyczna ceglana pompownia, w której na dawnych stanowiskach pracy zachowało się kompletne wyposażenie ruchu parowego stacji pomp. W ich składzie są m.in.: zespoły pompowe, turbiny i kompresory z 1925 roku.

Do budowy kompleksu wodociągowego w Karchowicach przystąpiono w latach 1894-1895. Wzniesiono wolno stojące budynki: stacji pomp, kotłowni parowej i administracyjne. Zainstalowano również konieczne zespoły pompowe o napędzie parowym oraz kotły do produkcji pary. Pierwsza przebudowa zakładu nastąpiła w latach 1927-1929, kiedy to przebudowano halę maszyn (instalując w niej nowe pompy i sprężarki), kotłownię, a także wybudowano warsztat, łaźnię, magazyn, garaże, budynek straży pożarnej i komin. Obiekty tworzące zespół zabudowań Zakładu Produkcji Wody „Zawada” (dawniej Państwowego Wodociągu „Zawada”) wzniesiono w stylu modernizmu. W zakładzie zachowało się zabytkowe wyposażenie wnętrz.

GŁÓWNE ATRAKCJE

• Zwiedzanie z przewodnikiem
• Czynny najstarszy agregat parowy
• Hala Maszyn
• Kotłownia
• „Kostka lodu"

IMPREZY STAŁE

• Stacja dźwięku
• Industriada - Święto Szlaku Zabytków Techniki

OFERTA EDUKACYJNA

• przedszkola     
• szkoły podstawowe (kl. I-III)     
• szkoły podstawowe (kl. IV-VI)  
• szkoły podstawowe (kl. VII - VIII)
• szkoły ponadpodstawowe

UDOGODNIENIA DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH: WC / miejsce parkingowe (wydzielona koperta) / podjazdy dla wózków inwalidzkich wewnątrz obiektu i możliwość poruszania się na wózku wewnątrz obiektu

UDOGODNIENIA DLA DZIECI: Park z fontanną i rurą do zabaw.

WI-FI: nie

ZAKAZ PALENIA: tak

WC: tak

CZAS ZWIEDZANIA: do 2 h

JĘZYKI: polski  

ZWIERZĘTA: nie

INNE: W związku z prowadzoną działalnością istnieje możliwość czasowego wyłączenia obiektu ze zwiedzania (np. awarie, pandemia).

PARKING: tak / bezpłatny

GASTRONOMIA: nie

SKLEP: nie

ATRAKCJE DODATKOWE: park

MOŻLIWOŚĆ NOCLEGU: nie

DNI I GODZINY OTWARCIA: Zgodnie z regulaminem (możliwość zwiedzania poza godzinami dla osób przejeżdżających z odległych miejscowości, państw - praca ciągła obsługi stacji). 

CENNIK: wstęp bezpłatny

POTRZEBNA REZERWACJA: -

1:19 - Karchowice, Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada

O OBIEKCIE

Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada w Karchowicach mieści się przy ul. Bytomskiej 6 na terenie kompleksu wodociągowego udostępnionego do zwiedzania. Jej powstanie jest związane z historią rozwoju przemysłu na terenie Górnego Śląska. W początkach XIX w. ludność Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego czerpała wodę z ujęć powierzchniowych w postaci rzek, stawów, a także z kopanych płytkich studni. Rozwój przemysłu wydobywczego na tym obszarze w drugiej połowie XIX wieku spowodował stały spływ wód do wyrobisk górniczych. Spowodowało to stopniowe pogarszanie się sytuacji, a  deficyt wody w ujęciach powierzchniowych, zmusił władze pruskie do poszukiwań nowych źródeł wody pitnej.  Uruchomiony zakład wodociągowy "Zawada" całkowicie spełnił pokładane w nim nadzieje - zlikwidował poważny deficyt wody ludności powiatu zabrzańskiego i Gliwic oraz poprawił kondycję ekonomiczną państwowej KWK "Królowa Luiza" w Zabrzu, która była największym przemysłowym odbiorcą wody z "Zawady". Wydobywało się w niej około 10 m3/min (dla zobrazowania tej ilości można założyć, że w ciągu minuty można było na raz napełnić 100 wanien). Stacja Uzdatniania Wody "Zawada" w Karchowicach stanowi dziś bardzo cenny zabytek techniki w granicach Polski. W 1991 r. zespół wodociągu „Zawada” został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1424/91. Dziś krystalicznie czysta woda nadal czerpana jest m.in. z odwierconej w 1882 r. do głębokości ok. 200 m studni głębinowej za pomocą nowoczesnych elektrycznych agregatów.

RYS HISTORYCZNY

Choć Karchowice leżą na uboczu przemysłowego centrum Górnego Śląska, pod koniec XIX wieku rozpoczęto w nich poszukiwania węgla kamiennego. Zamiast czarnego kruszcu znaleziono jednak wydajne źródła wody pitnej, które zasiliły górnośląskie wodociągi. W efekcie ponad 125 lat temu powstało w Karchowicach ujęcie wody pitnej dla aglomeracji górnośląskiej. Z najstarszego okresu zachował się budynek biura, w którym eksponowana jest obecnie część zabytkowych dokumentów i zdjęć, w ramach Zabytkowej Stacji Wodociągowej „Zawada”. W czasie przebudowy zakładu 81 lat temu powstała modernistyczna ceglana pompownia, w której na dawnych stanowiskach pracy zachowało się kompletne wyposażenie ruchu parowego stacji pomp. W ich składzie są m.in.: zespoły pompowe, turbiny i kompresory z 1925 roku.

Do budowy kompleksu wodociągowego w Karchowicach przystąpiono w latach 1894-1895. Wzniesiono wolno stojące budynki: stacji pomp, kotłowni parowej i administracyjne. Zainstalowano również konieczne zespoły pompowe o napędzie parowym oraz kotły do produkcji pary. Pierwsza przebudowa zakładu nastąpiła w latach 1927-1929, kiedy to przebudowano halę maszyn (instalując w niej nowe pompy i sprężarki), kotłownię, a także wybudowano warsztat, łaźnię, magazyn, garaże, budynek straży pożarnej i komin. Obiekty tworzące zespół zabudowań Zakładu Produkcji Wody „Zawada” (dawniej Państwowego Wodociągu „Zawada”) wzniesiono w stylu modernizmu. W zakładzie zachowało się zabytkowe wyposażenie wnętrz.

GŁÓWNE ATRAKCJE

• Zwiedzanie z przewodnikiem
• Czynny najstarszy agregat parowy
• Hala Maszyn
• Kotłownia
• „Kostka lodu"

IMPREZY STAŁE

• Stacja dźwięku
• Industriada - Święto Szlaku Zabytków Techniki

OFERTA EDUKACYJNA

• przedszkola     
• szkoły podstawowe (kl. I-III)     
• szkoły podstawowe (kl. IV-VI)  
• szkoły podstawowe (kl. VII - VIII)
• szkoły ponadpodstawowe

UDOGODNIENIA DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH: WC / miejsce parkingowe (wydzielona koperta) / podjazdy dla wózków inwalidzkich wewnątrz obiektu i możliwość poruszania się na wózku wewnątrz obiektu

UDOGODNIENIA DLA DZIECI: Park z fontanną i rurą do zabaw.

WI-FI: nie

ZAKAZ PALENIA: tak

WC: tak

CZAS ZWIEDZANIA: do 2 h

JĘZYKI: polski  

ZWIERZĘTA: nie

INNE: W związku z prowadzoną działalnością istnieje możliwość czasowego wyłączenia obiektu ze zwiedzania (np. awarie, pandemia).

PARKING: tak / bezpłatny

GASTRONOMIA: nie

SKLEP: nie

ATRAKCJE DODATKOWE: park

MOŻLIWOŚĆ NOCLEGU: nie

DNI I GODZINY OTWARCIA: Zgodnie z regulaminem (możliwość zwiedzania poza godzinami dla osób przejeżdżających z odległych miejscowości, państw - praca ciągła obsługi stacji). 

CENNIK: wstęp bezpłatny

POTRZEBNA REZERWACJA: -

1:19 - Karchowice, Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada