Zabudowania kopalni „Dębieńsko”

Czerwionka-Leszczyny to 40-tysięczne miasto, położone pomiędzy Rybnikiem i Gliwicami, częściowo na zielonych terenach Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Miasto o obecnej nazwie utworzono dopiero w roku 1992, scalając kilka miejscowości, których historia sięga nierzadko czasów średniowiecznych. Szczególnie dynamiczny rozwój tej części Śląska nastąpił w drugiej połowie XIX wieku, kiedy rozpoczęto intensywną eksploatację miejscowych pokładów węgla kamiennego. Pierwsze, prymitywne kopalnie w Czerwionce uruchomiono już w pierwszych dziesięcioleciach XIX wieku.

Kopalnia "Dębieńsko"

Początki kopalni „Dębieńsko” wiążą się z działalnością Wilhelma Schneidera, który w roku 1853 uruchomił kopalnię pod nazwą „Dubensko”. Jednak zakład rozwinął skrzydła dopiero na przełomie XIX i XX wieku, kiedy wydrążono główne szyby i małą kopalnię przekształcono w duże przedsiębiorstwo. Jego właścicielem była Spółka Akcyjna Zjednoczonych Hut Królewskich „Królewska” i „Laura”. Kopalnia „Dębieńsko” pracowała do końca XX wieku – w 2000 roku została zamknięta, bowiem uznano, że wydobycie węgla jest tutaj nieopłacalne. Po kilku latach wznowienie wydobycia zapowiedziała (należąca do czeskiego właściciela) spółka NWR Karbonia. Rozpoczęto nawet drążenie sztolni upadowej. W międzyczasie zniszczeniu uległo kilka budynków kopalnianych - rozebrano np. dwie stalowe, zastrzałowe wieże wydobywcze. Ostała się jedna – „Jan III”.

Zachowane zabudowania

Wśród zachowanych budowli znajdują się kilkudziesięcioletnie obiekty, postawione z cegły, utrzymane w charakterystycznym dla dawnego budownictwa przemysłowego stylu (np. hala remontowa czy kuźnia). Wiele ciekawych pamiątek eksponuje się w Izbie Pamięci KWK „Dębieńsko”. Zobaczymy w niej m.in. kolekcję sztandarów, kasków, lamp, dokumentów i narzędzi oraz maszyny górnicze. Interesującą pozostałością po działalności kopalni „Dębieńsko” są trzy, porośnięte drzewami i krzewami, wysokie hałdy, które zdominowały krajobraz miasta. W Czerwionce-Leszczynach warto też zobaczyć kolonię robotniczą, zbudowaną przed stu laty dla górników i ich rodzin.