Osiedle robotnicze kopalni „Marcel” w Radlinie

Miejscowość:
Radlin
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Osiedle robotnicze w Radlinie zbudowano na przełomie XIX i XX wieku dla pracowników działającej w mieście od kilkudziesięciu lat kopalni „Emma” (a od 1949 roku „Marcel”). Budynki osiedla stanęły naprzeciwko zabudowań kopalnianych. Są tu wille kadry zarządzającej, domy noclegowe, wielorodzinne familoki czy gmachy użyteczności publicznej. Wśród projektantów kolonii byli sławni architekci, jak np. William Mueller i Hans Poelzig.

O mieście

Radlin jest kilkunastotysięcznym miastem, „wciśniętym” między Rybnik, Rydułtowy, Pszów i Wodzisław Śląski. Do przełomu XVIII i XIX wieku miejscowości tworzące dzisiejsze miasto były typowo rolnicze. Wkrótce jednak zaczęto poszukiwania węgla kamiennego i ruszyły tutaj pierwsze kopalnie. Kopalnia „Emma”, działająca do dziś pod nazwą „Marcel”, została uruchomiona w 1858 roku na terenie wioski Biertułtowy – centralnej części współczesnego Radlina. W następnych latach kopalnia rozbudowała się o elektrownię i koksownię. Dzięki jej działalności dotychczasowa wioska rozwinęła się w niewielkie miasto.

Osiedle robotnicze

Pod koniec XIX wieku właściciel kopalni – berliński przedsiębiorca Fryderyk Friedlaender - podjął decyzję o budowie koloni robotniczej w bezpośrednim sąsiedztwie szybów kopalnianych. Pierwsze domy zaczęły powstawać już w 1897 roku, następne wznoszono do czasów tuż przed I wojną światową. Zatrudniono wybitnych architektów, m.in. Williama Muellera i Hansa Poelziga. Zabudowania osiedla zachowały się do dziś w kształcie bliskim oryginalnemu. Znajdziemy je przy ul. Korfantego oraz jej przecznicach: Irysowej, Czecha, Pocztowej i Mielęckiego. Przy Korfantego zbudowano wille kadry urzędniczej. Za nimi postawiono familoki, dla przeciętnie 4-5 rodzin, z budynkami gospodarczymi na zapleczu. Ceglane gmachy mają najczęściej trzy kondygnacje. Osiedle było zelektryfikowane, z własną siecią wodno-kanalizacyjną. Ponadto powstały noclegownie dla górników–kawalerów, sklep, apteka, gospoda i inne obiekty użyteczności publicznej. Najokazalszą budowlą była szkoła, zamykająca dzisiejszą ul. Mielęckiego. Spośród wszystkich budynków urodą wyróżnia się willa dyrektorska (obecnie kawiarnia „Górnicza Strzecha”), projektu Williama Muellera. Warto także przejść się główną aleją Radlina, tj. ul. Korfantego, z której można zobaczyć zabytkowe zabudowania kopalni „Marcel”, czyli szyb „Wiktor”, budynek dyrekcji i łaźnię.

Wyświetlenia:  618
Lokalizacja:

Ul. Korfantego
Radlin
Gmina: Radlin
Powiat: wodzisławski


Region turystyczny: 
Śląsk, Kraina Górnej Odry
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 5.0 (Oddano 1 głosy)
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
Audiowycieczki
Pliki dźwiękowe
W pobliżu
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Wodzisław Śląski
2.77 km
Rybnik
3.76 km
Wodzisław Śląski
4.11 km
Wodzisław Śląski
4.11 km
Rybnik
4.54 km
Gastronomia w pobliżu
Rybnik
0.99 km
Radlin
1.33 km
Rybnik
1.61 km
Wydarzenia w pobliżu
2026-06-26
2.67 km
Kraina Górnej Odry to wyjątkowe miejsce, w którym poznamy wspólną historię i kulturę krajów (Polski i Czech). Jednak przede wszystkim jest to miejsce bliskie naturze, co daje możliwość uprawiania turystyki aktywnej.
Rybnik
2026-01-21
7.16 km
W ramach cyklicznych spotkań turystycznych PTTK Rybnik i halo! Rybnik zapraszają na turystyczne spotkanie w 3 środę miesiąca. Są to spotkania z podróżnikami, pasjonatami turystyki, ale również na temat historii rybnickiego PTTK-u i jego działań. Zaznaczcie to wydarzenie w kalendarzu - nie może Was zabraknąć!
Rybnik
2025-12-18
7.16 km
HO! HO! HO! Warsztaty ŚWIĘTAMI pachnące! Przyjdź, zrelaksuj się i korzystając z pachnących gałązek, ozdób i szczypty magii, własnoręcznie, krok po kroku wykonaj świąteczny wianuszek. Po warsztatach zabierz ze sobą wyjątkową dekorację, którą ozdobisz okno, drzwi lub podarujesz bliskiej osobie.
Rybnik
2025-12-19
7.16 km
Uczniowie TEB Edukacja serdecznie zapraszają seniorów na kolejne spotkanie! Tym razem zbiórka przed halo! Rybnik i... 19 grudnia zabierają seniorów na profesjonalną sesję zdjęciową! Spotykamy się o 10.00 w halo! Rybnik po czym przejdziemy wspólnie do studia fotograficznego. Zdjęcia będą robić uczniowie kierunku fotografia z technikum TEB Edukacja.
Rybnik
2025-12-20
7.16 km
Święta za pasem, więc czas na kreatywne czary! Zapraszamy na grudniowe warsztaty z Czesławą Brańską, podczas których przygotujemy kartki oraz zawieszki do prezentów bożonarodzeniowych. Przyjdź, zrelaksuj się i wyczaruj coś pięknego na zbliżające się święta!