Szyb Maciej

O OBIEKCIE

Szyb Maciej to zabytkowy zakład górniczy dawnej Kopalni Concordia, położony w Zabrzu- Maciejowie. Od lat 90-tych XX wieku, jako dziedzictwo zabrzańskiego i śląskiego górnictwa węgla kamiennego, przechodzi transformację, zamieniając się w przestrzeń społeczno-kulturalną, w której odbywają się ciekawe wydarzenia, koncerty, spotkania. W dawnym budynku nadszybia funkcjonuje obecnie elegancka, industrialna restauracja, bistro „Pod Napięciem” oraz biuro obsługi turystów. Na najwyższym poziomie nadszybia, gdzie kiedyś znajdował się główny poziom wydobywczy urządzona została sala bankietowa. Na przyległym placu drzewnym znalazł swoje miejsce, pełniąc funkcję sceny w plenerze wiadukt kolejowy, który łączył kiedyś kopalnię z Gliwicami i Bytomiem.

Jednogodzinne spotkanie z przeszłością w towarzystwie przewodnika umożliwia poznanie tajników funkcjonowania kopalni, poznanie innowacyjnego przekształcenia szybu w ujęcie wody i zajrzenia do …środka ziemi. Kompleks wpisany jest do rejestru zabytków, łącząc historię z nowoczesnością a wzbogacana intensywnie ekspozycja muzealna, pozwala aby każdy odwiedzający mógł poczuć magię dawnego technicznego kunsztu, który stał się podwaliną rozwoju całego regionu i źródłem śląskiej tożsamości. Kultywuje tradycje górnicze, które współistnieją w Szybie z nowoczesnym designem oraz wyróżniającą się na mapie gastronomicznej Śląska restauracją - Szyb Maciej jest jedynym obiektem w Województwie Śląskim, który znajduje się jednocześnie na Szlaku Zabytków Techniki oraz na Szlaku Kulinarnym "Śląskie Smaki".

Z najwyższego punktu obiektu, z którego rozpościera się rozległa panorama okolic Zabrza i Gliwic zejść można do mrocznych piwnic maszynowni, gdzie stanąć można oko w oko z wyłaniającym się elementami układu mechanicznego i elektrycznego napędu maszyny wyciągowej. Każdy z nich sam w sobie stanowi arcydzieło techniki, a wszystko razem tworzy niepowtarzalną atmosferę obcowania z siłami natury, które opanowała ludzka myśl techniczna. Po gruntownej rewitalizacji i ponownym otwarciu kanału wentylacyjnego, zobaczyć również  można wnętrze kanału - to tędy w okresie funkcjonowania kopalni, miliardy metrów sześciennych „zużytego” powietrza zostały wydalane do atmosfery. Szyb Maciej znany jest też w okolicy z tego, że zasila „źródełko” wody pitnej. ok. 150 metrów od Szybu Maciej znajdują się dwa wodomaty, z których każdy może zaczerpnąć wody i do woli rozkoszować się jej smakiem.

RYS HISTORYCZNY

Szyb Maciej, wybudowany na początku XX wieku, stanowił zespół budynków i budowli z szybem i infrastrukturą na powierzchni dla eksploatacji pokładów węgla kamiennego w zachodniej partii obszaru górniczego kopalni Concordia. Dzisiejszy Zespól Szybu powstał na początku lat 20. ubiegłego stulecia pod nazwą „Westschacht”, jako dziesiąty szyb kopalniany, służący głównie celom wentylacyjnym i odwadniającym. Po 1945 roku wchodził kolejno w skład kopalń: „Concordia”, „Ludwik”, „Rokitnica” i – wreszcie – „Pstrowski”.

Zakończenie wydobycia w rejonie szybu Maciej nastąpiło w roku 1978, a w roku 1992 kopalnia Pstrowski, w skład której weszła także kopalni Concordia, podjęła decyzję o całkowitej likwidacji dołu i powierzchni Szyb Maciej.  Szczęśliwie jednak do tego nie doszło i obecnie Szyb ma nowego właściciela, a po rewitalizacji, której jest poddawany, ma służyć obsłudze ruchu turystycznego kopalnia Pstrowski zaakceptowała projekt Przedsiębiorstwa Górniczego Demex sp. z o.o. i wyraziła zgodę na odstąpienie od likwidacji szybu i przekształcenie go w ujęcie wody oraz odsprzedaż całego kompleksu Przedsiębiorstwu. Od tego momentu jest on rewitalizowany i odrestaurowywany a dawne budynki mają nadawane nowe funkcje i drugie życie – stając się ważnym i ciekawym miejscem na kulturalno-historycznej mapie Śląska.

GŁÓWNE ATRAKCJE

• zachowany kompleks budynków i budowli dawnej kopalni węgla kamiennego z początku XX wieku;
• odrestaurowany budynek nadszybia z wejściem na platformę widokową na wieży wyciągowej i widokiem na Śląsk;
• możliwość zejścia do szybowego ujęcia wody pitnej, poznania genezy jego powstania i zasmakowania wody z poziomu triasu;
• dwubębnowa maszyna wyciągowa o napędzie elektrycznym - możliwość uczestniczenia w pokazie pracy maszyny;
• urządzenia i obiekty dawnego systemu przewietrzania kopalni;
• ogromny silnik parowy z 1914 roku o dużej mocy napędzający niegdyś wyciąg szybowy Kopalni Jadwiga (Hedwigswunsch) w Zabrzu-Biskupicach;
• restauracja na dwóch poziomach w industrialnym charakterze;
• akwedukt i letni plac zabaw dla dzieci;
• przykład zrównoważonej rewitalizacji dawnego kompleksu górniczego;

NAGRODY I WYRÓŻNINIA

"Gwiazda Techniki" na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego zgodnie z uchwałą Zarządu Województwa Śląskiego

Laureat w konkursie "Zabytek Zadbany" Generalnego Konserwatora Zabytków

WYSTAWY STAŁE

• Zewnętrzna wystawa: „Kopalnia Concordia i Szyb Maciej- Historia i zachowane dziedzictwo”

IMPREZY STAŁE

• Letnie chilloutowe piątki w Szybie Maciej. Dużo dobrej muzyki, pyszne dania z grilla oraz ciekawe drinki.
• Industriada

OFERTA EDUKACYJNA

• przedszkola     
• szkoły podstawowe (kl. I-III)     
• szkoły podstawowe (kl. IV-VI)  
• szkoły podstawowe (kl. VII - VIII)          
• szkoły ponadpodstawowe
• dorośli
• firmy   

OFERTA KOMERCYJNA / KULTURALNA        

• eventy 
• konferencje
• spotkania
• imprezy (urodziny, wesela)                   
• koncerty          
• wystawy
• warsztaty
• spektakle

UDOGODNIENIA DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH: WC / miejsce parkingowe (wydzielona koperta) / podjazd do wejścia dla wózków inwalidzkich / dojazd windą na wyższe piętra 

UDOGODNIENIA DLA DZIECI: przewijak / plac zabaw / animator dla dzieci / organizacja urodzin / pokój „matki i dziecka” / warsztaty dla dzieci

WI-FI: tak

ZAKAZ PALENIA: tak

WC: tak

CZAS ZWIEDZANIA: 1-2 h

JĘZYKI: polski / angielski

ZWIERZĘTA: tak

PARKING: tak / bezpłatny

GASTRONOMIA: tak / restauracja, bistro

SKLEP: tak / z pamiątkami

ATRAKCJE DODATKOWE: plac zabaw / miejsce na grilla / bar na zewnątrz w okresie letnim

MOŻLIWOŚĆ NOCLEGU: tak / Hotel Alpex, Hotel Ibis, Hotel Staropolski

PŁATNOŚCI: wstęp bezpłatny / gotówka / karta płatnicza / przelew / zakupy przez internet

DNI I GODZINY OTWARCIA:

BISTRO https://www.szybmaciej.pl/pl/bistro 

RESTAURACJA https://www.szybmaciej.pl/pl/restauracja

CENNIK: https://www.szybmaciej.pl/pl/turystyka/zwiedzanie-szybu-maciej

POTRZEBNA REZERWACJA: tak

USŁUGI DODATOWE: przewodnik za opłatą, przewodnik w cenie

1:08​ - Zabrze, Szyb Maciej