slaskie.travel
Okres Świąt Bożego Narodzenia oraz Nowego Roku to czas składania życzeń. Nowe technologie komunikowania się zmieniają nasze zachowania, ale kartka z życzeniami dostarczona tradycyjnie przez listonosza z pewnością każdego nadal raduje. Zapraszamy do obejrzenia nowej wystawy w Muzeum Drukarstwa.
Artyści oraz kolekcjonerzy w okresie świątecznym tworzyli i obdarowywali swoich znajomych własnoręcznie zrobionymi, niskonakładowymi grafikami okolicznościowymi. Kartki te, popularnie nazywane PF-kami, są oznaczone słowami POUR FELICITER lub w skrócie PF co można przetłumaczyć „Szczęśliwego Nowego Roku!”. Oprócz obrazu graficznego karty zawierały imię i nazwisko osoby składającej życzenia oraz datę nowego roku. Często życzenia były rozwijane na odwrocie kartki. W okresie Świąt Wielkanocnych wysyłano tzw. allelujki. Karty PF prawdopodobnie po raz pierwszy wykonano w 1827 roku. Spopularyzował je hrabia Karel Chotek. Były wykonywane w Czechach, Niemczech, Austrii. W okresie międzywojennym trafiły do Polski i były tworzone przez czołowych grafików tego okresu takich jak Rudolf Mękicki, Stefan Mrożewski, Ludwik Tyrowicz czy Czesław Borowczyk. Szczytowy rozwój tej formy graficznej nastąpił w drugiej połowie XX wieku i zbiegł się z popularnością ekslibrisu. Druki PF wychodziły z pracowni najwybitniejszych grafików. Otrzymanie takiego druku okolicznościowego dowodziło szczególnej więzi pomiędzy wysyłającym (grafikiem) a osobą obdarowaną, a same kartki szybko stały się pożądanym obiektem kolekcjonerskim.
Tematyka PF-ek jest bardzo różnorodna. Znajdujemy motywy religijne, związane ze Świętami Bożego Narodzenia tj. aniołki, diabełki, gwiazdki, choinki, bombki, świeczki i wiele innych atrybutów świątecznych. Częstym motywem są krajobrazy zimowe, scenki rodzajowe, szopki lub dawne obrzędy ludowe. Nie rzadko grafik w swojej kompozycji wykorzystywał symbolikę upływu czasu, a więc pojawiał się zegar, klepsydra. Wykorzystywano motywy roślinne zwiastujące adresatowi szczęście i obfitość w kolejnym roku takie jak jemiołę czy koniczynę czterolistną. Karty Pour Féliciter były także często wykonywane na zamówienie. Wtedy, tak jak w ekslibrisie, artysta wkomponowywał do swojej grafiki motywy opisujące zamawiającego takie jak: architekturę miejsca zamieszkania, uprawiany zawód, zainteresowania, hobby. Karty często zawierały motyw satyryczny opisujący przywary nadawcy w sposób lekki i żartobliwy.
Karty świąteczne i noworoczne były wykonywane różnorodnymi technikami graficznymi, ale stosowano także kolaż, wycinankę, rysunek, techniki malarskie a nawet fotografię. Oczywiście karty wykonane technikami szlachetnymi są najcenniejsze. Na wystawie najwięcej jest prac wykonanych w technice drzeworytu, linorytu i litografii ale są i wklęsłodruki – miedzioryty i akwaforty. Zaprezentowane grafiki pochodzą ze zbiorów Władysława Owczarzego oraz Leszka Samińskiego. Zapraszam do obejrzenia prac zebranych na dzisiejszej wystawie. Niech klimat tych grafik przybliży Państwu czas zbliżających się Świąt.
ul. Mickiewicza 29
40-085 Katowice
tel. (32) 207 207 1
info@slaskie.travel
Portal powstał w ramach projektu
Mobilne Śląskie
Darmowa aplikacja SLASKIE.travel dostępna na platformach 
