Muzeum Drukarstwa

O OBIEKCIE

Muzeum Drukarstwa w Cieszynie powstało dla upamiętnienia tradycji drukarskich na Śląsku Cieszyńskim i ze swoimi unikatowymi zbiorami i wciąż sprawnymi maszynami jest perełką wśród zabytków Śląska Cieszyńskiego, znaną w całym kraju.

Muzeum założone w 1996 roku przez Karola Franka, długoletniego pracownika Cieszyńskiej Drukarni Wydawniczej, miało przypominać o bogatych tradycjach drukarskich na Śląsku Cieszyńskim, ale przede wszystkim uchronić przed zniszczeniem efektowne i wciąż działające maszyny drukarskie. Jest pamiątką-śladem  po największej drukarni w Monarchii austriacko-węgierskiej. Od 1806 roku należała ona do rodziny Prochasków, którzy przyczynili się do popularyzacji drukarstwa na Śląsku Cieszyńskim. Do dziś udało się zachować żywą, czynną i w pełni działającą, typograficzną drukarnię z całym bogactwem czcionek, matryc, maszyn odlewniczych oraz introligatorskich. Podczas warsztatów graficznych każdy może własnoręcznie przygotować matrycę z tekstem lub rysunkiem, a następnie wytłoczyć z niej, za pomocą starej prasy drukarskiej, odbitkę na papierze. Muzeum Drukarstwa w Cieszynie to magiczne miejsce, w którym przechował się klimat dawnych czasów. To jedyne takie miejsce w Polsce, gdzie cały zgromadzony sprzęt jest w pełni sprawny. Można tu zobaczyć nie tylko różne maszyny i urządzenia, ale też poznać ich zastosowanie w dawnych drukarniach. W czasie zwiedzania turyści śledzą kolejne etapy powstawania druku dawną, archaiczną metodą: od ręcznego układania tekstu z zastosowaniem pojedynczej litery, późniejsze składanie i odlewanie na skomplikowanej maszynie, odbijanie na papierze, aż po końcowy etap łączenia całości w książkę.

RYS HISTORYCZNY

W roku 1996, w wyniku podjętych ustaleń, firma Prodruk przekazała nieodpłatnie Miastu Cieszyn zabytkowe urządzenia drukarskie z przeznaczeniem na wyposażenie Muzeum Drukarstwa. W roku 1998 z likwidowanej w Filii Uniwersytetu Śląskiego pracowni typografii, przejęto pozostałe tam narzędzia drukarskie, szufle i inne podręczne przedmioty. W dalszych latach doposażano Muzeum Drukarstwa w nowe nabytki takie jak kocioł do przetopu stopu linotypowego, maszynę do odlewania tekstów ręcznie składanych tzw. tytularkę z kompletem matryc, urządzenie zwane liniarką oraz kilka kaszt czcionek. 17 października 2003 roku odbyło się spotkanie założycielskie stowarzyszenia o nazwie Muzeum Drukarstwa w Cieszynie. W spotkaniu tym wzięło udział 29 osób założycieli stowarzyszenia. Uchwalono statut, powołano pięcioosobowy Zarząd. 2 lipca 2004 roku Muzeum Drukarstwa w Cieszynie uzyskało rejestrację w Sądzie Rejonowym w Bielsku-Białej. W 2022 r. muzeum zostało włączone w strukturę Zamku Cieszyn, kulturalnej instytucji prowadzonej wspólnie przez magistrat oraz śląski urząd marszałkowski.  Dziś można śmiało powiedzieć, że efektem tych działań, w które włączyło się wielu pasjonatów jest obecność w Cieszynie jednego  z najlepiej zachowanych i najpełniejszych typograficznych zbiorów drukarskich w naszym kraju. Nieustannie gromadzone są wszelkie materiały mówiące o miejscowych drukarniach i dokumentujące działalność zasłużonych drukarzy. Nowa siedziba muzeum przeznaczona jest również na działalność kulturalną, a sam obiekt został dostosowany dla osób z niepełnosprawnością.