Najlepsze produkty turystyczne śląskiego

Od 12 lat Polska Organizacja Turystyczna rekomenduje i wyróżnia najlepsze produkty turystyczne w naszym kraju. W tegorocznej edycji konkursu o branżowe wyróżnienia – certyfikaty POT – walczą cztery propozycje z województwa śląskiego. To swoiste „must see” w regionie!

Strefa Kultury – miejscem spotkań i wydarzeń

„Katowice – miastem wielkich wydarzeń” – taką nazwę nosiła kampania promocyjna stolicy Górnego Śląska przed kilku laty. Hasło to jednak jest ciągle nośne i aktualne dzięki tzw. Strefie Kultury. Rewitalizacja i stworzenie nowej koncepcji architektonicznej obszaru dawnej Kopalni Węgla Kamiennego „Katowice” zaowocowało powstaniem w latach 2014-15 praktycznie nowej dzielnicy miasta. Trzy wybudowane obiekty – nowa siedziba Muzeum Śląskiego, Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia wraz z budynkiem Międzynarodowego Centrum Kongresowego tworzą niezwykłą, hipernowoczesną, a zarazem funkcjonalną i przyjazną dla odwiedzających przestrzeń miejską. Innowacyjna konstrukcja i koncepcja nowego Muzeum zakłada maksymalne wykorzystanie przestrzeni znajdującej się pod powierzchnią ziemi oraz odnowionych konstrukcji z czerwonej cegły. Większość sal wystawowych znajduje się w podziemiach, a historyczny pejzaż miasta jest wzbogacony jedynie o szklane boksy doświetlające wnętrza. Poprzemysłowy krajobraz można podziwiać z wieży wyciągowej szybu kopalnianego, do której dobudowano panoramiczną windę.

Kolejnym obiektem o charakterze ponadlokalnym pobudzającym „kulturalnie” cały region jest NOSPR. Projekt ceglanego monolitu poprzecinanego wejściami i oknami robi ogromne wrażenie. Przestrzeń wokół tworzą dwa place wejściowe oraz park miejski wypełniony 450 drzewami i wieloma atrakcjami, takimi jak fontanny, zabawki muzyczne, labirynt czy amfiteatr. Sercem obiektu jest wielka sala koncertowa na 1800 słuchaczy – owoc pracy światowej sławy akustyków z Nagata Acoustics z Japonii.

Strefę Kultury dopełnia Międzynarodowe Centrum Kongresowe położone tuż obok słynnej hali „Spodek”. Wielofunkcyjna, czarna bryła, gdzie odbywają od wiosny 2015 roku liczne wydarzenia kongresowe, konferencyjne i targowe pełni również funkcję miastotwórczą. Posiada strefę dostępną całkowicie publicznie. Dach MCK jest zieloną doliną, a w jego obniżonej części biegnie ścieżka, którą przespacerujemy się z placu przed Spodkiem aż w okolice gmachu NOSPR. Obszar Strefy to inwestycje łączące w sobie wszystkie aspekty kultury; są przestrzenią dla koncertów, pokazów filmowych, wystaw, instalacji i wszelkiego rodzaju wydarzeń specjalnych. Tutaj odbywał się m.in. Festiwal Tauron Nowa Muzyka oraz koncerty plenerowe w ramach obchodów 150-lecia Katowic. Nic więc dziwnego, że Strefa walczy o branżowe wyróżnienie POT-u w kategorii obszar oraz w plebiscycie internautów.

Święto Światła na Szlaku Zabytków Techniki
W kategorii wydarzenie o certyfikat POT konkuruje impreza odbywająca się corocznie 6 stycznia w Muzeum Energetyki w Łaziskach Górnych, znajdującym się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. W trakcie Święta Światła można zapoznać się z ponad 6 tysiącami eksponatów, zgromadzonymi w budynku dawnej rozdzielni elektrycznej z 1928 roku, znajdującej się na terenie Elektrowni Łaziska. Impreza, która w tym roku obchodziła swoje 10-lecie, nie dość, że ma walory edukacyjne, to dodatkowo gwarantuje dobrą zabawę. Industrialne wnętrza zachęcają do podróży w czasie. W trakcie tegorocznej edycji Święta Światła tłum gości mógł na specjalnie przygotowanym filmie poznać dzieje narodzin oświetlenia siedzib ludzkich – od krzesanego ognia i łuczywa po lampy ledowe. Punktem kulminacyjnym było tradycyjne zapalenie ponad 100-letniej żarówki. Jest to jedna z najstarszych na świecie świecących żarówek, wyprodukowano ją w Anglii w technologii Edisona. Ten wyjątkowy 200-watowy zabytek z żarnikiem z włókna węglowego jest zapalany w Muzeum Energetyki tylko raz w roku – właśnie w czasie Święta Światła! W trakcie tegorocznej imprezy nowością była dodatkowa atrakcja – zapalenie największej w zbiorach żarówki o mocy 10000 wat, o średnicy 28 cm. To prawdopodobnie największa żarówka w polskich muzeach! By zobaczyć, jak wygląda taka gigantyczna żarząca się kula, trzeba będzie czekać do kolejnej edycji wydarzenia, na które Muzeum Energetyki zaprasza 6 stycznia 2016 roku.

Zabawa z ogniem w Żorach
W ogólnopolskim konkursie na certyfikat POT w kategorii obiekt znalazło się Muzeum Ognia w Żorach. Ta nietypowa placówka muzealna intryguje oryginalnym rozwiązaniem architektonicznym – powyginana fasada budynku pokryta miedzianymi płytami, w których odbija się światło, przypomina prawdziwe płomienie. W środku kryje się interaktywna ekspozycja prezentująca historię ognia od czasów prehistorycznych do współczesności. Zwiedzający mogą np. wzniecić ogień za pomocą wirtualnego krzesiwa, przejść przez ścianę pełną płomieni, poznać niszczycielską, ale też metafizyczną siłę żywiołu, rozwiązywać quizy i uczestniczyć w zabawach, które ocenia Żorek – wirtualna maskotka muzeum miasta Żory. Program zwiedzania mającej 500 m ekspozycji skierowany jest do wszystkich grup wiekowych – do dzieci, nawet w wieku przedszkolnym, i dorosłych, którzy mogą sobie przypomnieć zakazane zabawy z zapałkami. Obiekt pełni również funkcję centrum nauki, będąc doskonałym uzupełnieniem lekcji fizyki, chemii i historii. Nieprzypadkowo bowiem muzeum mieści się w Żorach. Miasto wielokrotnie ucierpiało od pożarów. W 1702 roku doszczętnie spłonęło, a rocznica tego wydarzenia obchodzona jest jako Święto Ogniowe. Sama nazwa miasta wywodzi się od słowa „żar”. Muzeum Ognia również budzi gorące emocje, warto sprawdzić, jak powstawała cywilizacja ognia na Górnym Śląsku, bez której nie byłoby rewolucji przemysłowej, kopalń i hut.

Złota Industriada
Nie od dziś wiadomo, że jednym z atutów i wyznaczników wyjątkowości regionu są zabytki techniki. Potencjał przemysłowego dziedzictwa wykorzystano przy tworzeniu Szlaku Zabytków Techniki. 36 obiektów to prawdziwa kopalnia atrakcji i jedyna w swoim rodzaju możliwość poznania „na żywo” industrialnej tradycji. Podziemny spływ łodziami w korytarzach Zabytkowej Kopalni Srebra i w Sztolni Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach, zjazd 320 m pod ziemię na najgłębszy poziom zabytkowej kopalni Guido w Zabrzu, oferujący m.in. jedyną w Europie podwieszaną kolejkę górniczą udostępnioną dla ruchu turystycznego, albo wizyta w Tyskim Browarium, gdzie można podglądać pracę browarników i przekonać się, jak rodzi się prawdziwe piwo w dawnym Browarze Książęcym, wybudowanym w 1629 roku – to wszystko koniecznie trzeba zobaczyć na Szlaku Zabytków Techniki. Gdy w 2008 roku po raz pierwszy przyznany został Złoty Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej, otrzymał go właśnie Szlak Zabytków Techniki. W tym roku do konkursu została zgłoszona INDUSTRIADA – Święto Szlaku i od razu znalazla się w ścisłym finale rywalizacji o to najwyższe branżowe wyróżnienie.

Zdaniem ekspertów Szlak Zabytków Techniki jest najbardziej interesującą trasą turystyki industrialnej w Polsce. W trakcie Industriady jego obiekty stają się jeszcze ciekawsze niż na co dzień. Święto organizowane od 2010 roku w drugą sobotę czerwca to jednodniowy festiwal prezentujący poprzemysłowe dziedzictwo regionu. Impreza przyciąga dziesiątki tysięcy uczestników, którzy mogą liczyć na koncerty, widowiskowe eventy i pokazy oraz zwiedzanie obiektów ze specjalnymi atrakcjami. W tegorocznej edycji wzięła udział rekordowa liczba 80 tysięcy osób. Ta Industriada była wyjątkowa pod wieloma względami, a świętowanie rozpoczęło się już w piątek wieczorem. Na Industrial Rave w katowickiej Walcowni Cynku i imprezy w innych obiektach zabrakło biletów. Motywem przewodnim tegorocznej Industriady była praca, 42 obiekty w 27 miastach województwa przygotowały wyjątkowy program. Dużym powodzeniem cieszyły się darmowe przejazdy Kolejami Śląskimi i mikrobusami z przewodnikami, którzy opowiadali o atrakcjach festiwalu, oraz punkt INDUinfo. Zwieńczeniem Święta Szlaku Zabytków Techniki był koncert w industrialnej przestrzeni Sztolni Królowa Luiza, z tak nietuzinkowym zestawem artystów, jak MIUOSH, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia i JIMEK. Sukcesem o 100 w nocy zakończył się pokaz laserów – ostatnia atrakcja tegorocznej Industriady.

* * *

Tekst publikowany na łamach magazynu "Świat Podróże Kultura" w numerze Październik-Listopad 2015.