Jubileusz Szlaku Zabytków Techniki

Kopalnie (węgla i srebra), osiedla robotnicze, browary, fabryki, koleje wąskotorowe: muzea i nadal działające zakłady pracy. To właśnie Szlak Zabytków Techniki – najbardziej interesująca i utytułowana trasa turystyki industrialnej w Polsce. W tym roku mija 10 lat od utworzenia Szlaku przez samorząd województwa śląskiego.
– Powstały w 2006 r. Szlak Zabytków Techniki to autentyczne i różnorodne obiekty dziedzictwa przemysłowego połączone w jedną, regionalną sieć współpracy. Rezultatem prac mijającej dekady jest stworzenie popularnego szlaku turystyczno-kulturowego będącego nie tylko narzędziem promocji, ale także elementem świadomego zarządzania walorami rozwojowymi regionu. Dzięki inicjatywie podjętej przez Województwo Śląskie symbole ery przemysłowej zebrane pod wspólną marką stały się jedną z wizytówek regionu, z której możemy być dumni – mówi Wojciech Saługa, marszałek Województwa Śląskiego.
Odkąd gromadzone są dane o frekwencji (lata 2009 – 2015) z oferty obiektów Szlaku skorzystało blisko 3,5 mln osób, z czego prawie pół miliona to uczestnicy siedmiu edycji INDUSTRIADY – święta Szlaku, które organizowane jest od 2010 r.

Rozwój infrastruktury ze wsparciem funduszy unijnych
Wiele obiektów wchodzących w skład Szlaku zyskało nowe życie dzięki środkom pochodzącym z Unii Europejskiej. – Zarząd Województwa bardzo mocny akcent kładzie na tworzenie sprzyjających warunków dla pielęgnowania wartości dziedzictwa kulturowego regionu. Teza ta ma swoje potwierdzenie w twardych danych. Dotychczas ponad 61 mln zł z unijnych programów dla regionu umożliwiło realizację 22 inwestycji w 17 obiektach Szlaku Zabytków Techniki. Dodać należy, że Szlak składa się z wielu obiektów zabytkowych, wymagających szczególnych nakładów finansowych. Osiągnięcie obecnego stanu możliwe było wyłącznie dzięki unijnym środkom inwestowanym w regionie. Niemal połowa obiektów na Szlaku eksponuje unijne logo – mówi marszałek Wojciech Saługa.
– Z unijnego wsparcia skorzystał również prawie każdy z obiektów aspirujących do włączenia w skład sieci. Bardzo często mamy tu do czynienia z sytuacją, że właśnie dzięki tym środkom w ogóle możliwe było stworzenie warunków niezbędnych do zmiany funkcji obiektu. I tak przemysł ciężki został w nich zastąpiony przemysłem czasu wolnego. Sztandarowym przykładem, wymagającym również największego wsparcia finansowego, była budowa nowej siedziby Muzeum Śląskiego na terenie byłej KWK Katowice – dodaje marszałek Saługa.

Jeden Szlak – wiele nagród
Szlak Zabytków Techniki i INDUSTRIADA wspólnie mają na koncie 8 prestiżowych nagród w różnego rodzaju konkursach branżowych. Szlak jako pierwszy produkt turystyczny w kraju otrzymał w 2008 roku Złoty Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej. W 2010 r. Szlak dołączył do Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (European Route of Industrial Heritage – ERIH). Do dziś jest jedynym regionalnym szlakiem z Europy Środkowej i Wschodniej należącym do ERIH, największej na kontynencie europejskim organizacji zrzeszającej zabytki techniki dostosowane do potrzeb turystyki i kultury. W 2012 r. Święto Szlaku otrzymało nagrodę w najbardziej prestiżowym konkursie kreatywnej reklamy w Polsce „KREATURA", a w roku 2013 nagrodę Golden Arrow, w konkursie którego głównym celem jest promowanie efektywności i skuteczności w działaniach marketingowych.
Industrialny organizm wchodzi w dorosłość
W pierwszym etapie funkcjonowania Szlaku skupiono się na opracowaniu i wdrożeniu kompleksowego systemu informacji turystycznej. Dziś obejmuje on znaki drogowe, tablice przy i w obiektach, dyspozytory wizytówek szlakowych, serwis internetowy oraz szereg materiałów drukowanych takich jak mapy, przewodniki, ulotki. Wszystkie te elementy łączy spójny system identyfikacji wizualnej. Następnie uporządkowane zostały zagadnienia związane z zarządzaniem siecią współpracy. W ostatnich trzech latach szczególny nacisk położony został na rozwój oferty Szlaku. W tym czasie powstały nowe produkty dostępne zarówno przez cały rok (np. konkurs Podróżuj po Szlaku, ścieżki questingowe śladami Zillmannów czy książeczka edukacyjna Młodzi Odkrywcy na Szlaku), jak i dostępne tylko czasowo: m.in. program rabatowy Gwiazd Techniki, gry fabularne: I Ty możesz zostać majstrem, Wiek pary i zaradności, bądź też hit tegorocznej jesieni – Srebrny Pociąg.

Podczas obchodów jubileuszu wręczono wybranym przedstawicielom obiektów Szlaku Zabytków Techniki „Odznaki Honorowe za zasługi dla województwa Śląskiego”.

Złotą odznakę otrzymali:

1. Johann Bros - Galeria Szyb Wilson w Katowicach

2. Eugeniusz Kałamarz – Muzeum Produkcji Zapałek w Częstochowie

3. Piotr Mankiewicz – Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek w Radzionkowie

4. Zbigniew Pawlak – Zabytkowa Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach

Srebrną odznakę otrzymali:

1. Kamil Czarnecki – Górnośląskie Koleje Wąskotorowe w Bytomiu

2. Jan Fels - Zabytkowa Stacja Wodociągowa ZAWADA w Karchowicach

3. Fryderyk Kątny – Muzeum Historii Kolei w Częstochowie

4. Jarosław Łuszcz – Zabytkowa Stacja Kolejki Wąskotorowej w Rudach

5. Jacek Siebel – Muzeum Historii Katowic (Osiedle Nikiszowiec)

6. Jolanta Pietryja – Smolorz – Muzeum Energetyki w Łaziskach Górnych

7. Michał Wróblewski – Szyb Prezydent i kompleks Sztyugarka w Chorzowie

Gratulujemy!